Mehmet Naci Aköz Dünyayı Geziyor

Mehmet Naci Aköz ile Dünyayı Geziyoruz

MEHMET NACİ AKÖZ UÇURTMANIN PEŞİNDE DÜNYAYI GEZİYOR

 1980 Yılı itibariyle profesyonel olarak uçurtma ve uçurtma kültürü ile ilgilenmeye başlayan İstanbul Uçurtmacılar Derneği başkanı, uçurtma koleksiyoneri, Türk Uçurtma Takımı kaptanı ve Uluslararası Uçurtma Federasyonu (Çin) Başkan Yardımcısı Mehmet Naci Aköz, dünyayı karış karış gezerek uçurtmalar ve uçurtma ile ilgili ürünleri toplamaya, araştırmalar yapmaya ve kendi kültürümüzdeki uçurtmalar hakkında hem ülkemiz insanını hem de dünyayı bilgilendirmeye devam ediyor.

Amerika’dan Afrika’ya, Uzakdoğu’dan Ortadoğu’ya, Avrupa’dan Asya’ya kadar onlarca ülkeyi gezen, pek çoğunda uçurtma festivallerine katılarak ülkemizi temsil eden, yüzlerce uçurtma kurumu ve profesyonel uçurtmacı ile tanışan.

Bugüne kadar ülkemizde gerçekleştirilen 6 tane uluslararası uçurtma festivali için otuzdan fazla ülkenin, 150’ye yakın profesyonel uçurtmacısını ülkemize getiren Aköz’ün gezilerinden kısa derlemeler hazırladık.

Ülkemizdeki uçurtma kültürüne yapılan katkıları, uçurtma müzesi koleksiyonunun nasıl toplandığını Aköz’ün renkli, heyecanlı gezileriyle izleyelim.

• Mehmet Naci Aköz Uluslararası Shenzhen Uçurtma Festivali için Çin’de
• Mehmet Naci Aköz Dünya Uçurtma Müzesi için Weifang/fang Çin’de
• Mehmet Naci Aköz Uluslararası Shenzhen Uçurtma Festivali için Çin’de
• Mehmet Naci Aköz Uluslararası Cervia Uçurtma Festivali için İtalya’da
• Mehmet Naci Aköz Uluslararası Johor Uçurtma Festivali için Malezya’da
• Mehmet Naci Aköz Uluslararası Satun Uçurtma Festivali için Tayland’da
• Mehmet Naci Aköz Uluslararası Ahmedabad Uçurtma Festivali için Hindistan’da
• Mehmet Naci Aköz Uluslararası Udaipur Uçurtma Festivali için Hindistan’da
• Mehmet Naci Aköz Uluslararası Kerala Uçurtma Festivali için Hindistan’da
• Mehmet Naci Aköz Uluslararası Beypore Uçurtma Festivali için Hindistan’da
• Mehmet Naci Aköz Uluslararası Doha Uçurtma Festivali için Katar’da
• Mehmet Naci Aköz Uluslararası Trihutty Uçurtma Festivali için Ukrayna’da
• Mehmet Naci Aköz Tokyo Uçurtma Müzesi için Japonya’da
• Mehmet Naci Aköz Uçurtma araştırması yapmak için Nijer’de
• Mehmet Naci Aköz Uçurtmacılar şehri Kelantan’da
• Mehmet Naci Aköz Uluslararası Schavengeningen Uçurtma Festivali için Hollanda’da
• Mehmet Naci Aköz Uluslararası Mahabubnagar Uçurtma Festivali için Hindistan’da
• Mehmet Naci Aköz Uluslararası Telangana Uçurtma Festivali için Hindistan’da
• Mehmet Naci Aköz Uluslararası Kish Adası Uçurtma Festivali için İran’da
• Mehmet Naci Aköz Necef uçurtma çalıştayı ve Uçurtma Festivali için Irak’da
• Mehmet Naci Aköz Uluslararası Tunus Uçurtma Festivali için Tunus’da
• Mehmet Naci Aköz Bakü’de uçurtma araştırması yapmak için Azerbaycan’da
• Mehmet Naci Aköz Uçurtma araştırması yapmak için Özbekistan’da
• Mehmet Naci Aköz Ahmedabad Uçurtma Müzesi için Hindistan’da
• Mehmet Naci Aköz Uluslararası Weifang Uçurtma Festivali için Çin’de
• Mehmet Naci Aköz Uluslararası Uçurtma Federasyonu Kongresi için Çin’de

MEHMET NACİ AKÖZ

ULUSLARARASI SHENZHEN UÇURTMA FESTİVALİ İÇİN ÇİN’DEYDİ

Uçurtma Müzesi koleksiyonu çok uzun yıllar içinde oldukça meşakkatli ve pahalı bir yol ile toplandı. Bu kimi zaman binlerce km. uzaklardaki ülkelere giderek, kimi zaman oldukça yüksek bedeller ödeyerek, kimi zaman da yalvar yakar binbir rica ile toplandı. Ancak, en fazla örnek uluslararası uçurtma festivallerinde görülebilir çünkü bu tür programlara sadece profesyonel uçurtmacılar katıldığı için organizasyonu düzenleyen organizatörler de katılımcıların geleneksel uçurtma kültürlerini workshoplarla, üretici ve satıcıların atölyelerini/mağazalarını göstermeye çalışırlar, dolayısıyla oldukça geniş kapsamlı uçurtma çeşitlerini görme imkânına kavuşursunuz.

Türkiye adına katıldığım uluslararası uçurtma festivallerinden birisi olan Shenzhen uçurtma festivali için Çin’in Shenzhen şehrine gittim. Aslında İstanbul Ticaret Odasında Meclis Üyeliği yaparken bir heyetle Çin’in en büyük fuar merkezi olan Guangzhou’ya gidecektim, her yurtdışı seyahatimde yaptığım gibi bu seferde Çin ile bağlantı kurarak gittiğim şehirde veya yakınlarında uçurtma ile ilgili temas kurabileceğim federasyon, dernek, kulüp, müze, üretici, satıcı veya benzeri bir muhatap var mı diye araştırıyorum, böyle bir muhatap bulursam da ziyaretlerimi ona göre planlıyorum.

Bu seyahatimde de Guangzhou dışında hem “Dünya Uçurtma Başkenti” olan Weifang’a hem de Shenzhen’deki festivale göre planlama yaptım ve 4 günlük seyahatimi 8 güne çıkararak hem dünyanın en büyük uçurtma müzesini gördüm hem de uluslararası Shenzhen uçurtma festivaline katılma imkânım oldu.

Türkiye’nin Antalya’sına benzer oldukça sakin, deniz kenarı ve turistik güzel bir şehirdeydim. Tüm yurtdışı gezilerimi aynı zamanda uçurtma müzesi koleksiyonuna yeni ürünler eklemek adına değerlendiriyorum.

Shenzhen uluslararası uçurtma festivali de uçurtma müzesi koleksiyonu için bulunmaz bir fırsattı benim için, yeni ülkelerin uçurtma takımları ile karşılaşmak, onlarla arkadaş olmak, yeni uçurtmalar görmek hatta deneyimlemek bana heyecan veriyordu.

Şu an sayısını hatırlamadığım ancak 50’den fazla ülkenin uçurtma takımları ile temsil edildiği Uluslararası Shenzhen Uçurtma Festivalinde ülkemi temsil etmek, o alanda Türk Bayrağını dalgalandırmak, yaptığım uçurtma workshop’larıyla Çinli çocukları mutlu etmek, festival sonrası katılımcı ödülü almak için Türkiye Mehmet anonsuyla sahnede yer almak beni ileriki yıllarda yapacağım çalışmalar için oldukça motive ettiğini rahatlıkla söyleyebilirim.

Oldukça sıcak bir havada uzunca sahili olan bir plajda yumuşacık ancak ayaklarımızı yakan bir kumda koşuşturmak hem güzel hem sıkıntılıydı. Burada arkadaş edindiğim pek çok arkadaştan birisi de dünyada oldukça tanınan ünlü uçurtmacılardan Alman uçurtmacı Hans Böehme’ydi, Hans aynı zamanda benim oda arkadaşımdı. Otel odasına geldiğinde sürekli olarak bilgisayar başında bir sürü insanla yazışmalar yapıyor, dosyalardaki işlerini takip ediyordu.

Benden 5 yaş büyük ancak dünya çapında tanınan Hans ile ilgili niye bu kadar detaya girdiğimi yazayım. Bugüne kadar (Nisan 2025) İstanbul’da 6 kez Uluslararası İstanbul Uçurtma Festivali düzenledim, bu festivallere davet ettiğim pek çok katılımcı ülkenin takımı önceki yıllarda farklı ülkelerde karşılaştığım performanslarını gördüğüm koleksiyonundaki uçurtma çeşitliliğini gözlemlediğim uçurtmacılar arasından seçiyordum.

Hans’ın bilgisayarında dünya uçurtma pullarını görmüş ve gerçekten çok beğenmiştim, 150’ye yakın ülkenin 300’ün üzerinde uçurtma tasarımlı pullarının koleksiyonunu yapıyordu. Bu pullar beni çok etkiledi ve bunların gerçekleri olmasa da imitasyonunu uçurtma koleksiyonuma kazandırmam gerektiğini düşündüm.

Bu festivalden 6 yıl sonra İstanbul’da düzenlediğim 5. Uluslararası İstanbul Uçurtma Festivali davetlileri arasına Hans Böehme’yi de ekleyerek onu İstanbul’a getirdim. İstanbul’daki uluslararası uçurtma festivali projelerime getirdiğim tüm uçurtmacılardan uçurtma müzesi koleksiyonum için mutlaka bir şeyler getirmesini istiyorum, Hans’tan da bu koleksiyonun imitasyonunu istedim ve Dünya Uçurtma Tasarımı Konulu Pul koleksiyonunun imitasyon da olsa Türkiye’ye getirdim.

İstanbul Uçurtma Müzesinde 101 ülkeye ait 328 adet “Dünya Uçurtma Tasarımlı Pul Koleksiyonu” nun rool up’ı sergilenmektedir.

Bu kadar detaya girmemin asıl sebebi ise bu koleksiyondan yola çıkarak Türkiye’de ilk kez projesi bana ait Türk Uçurtma Kültüründen 4 ayrı tasarımın yer aldığı ve tasarımlarını kendim çizdiğim 2 ayrı pul 2020 yılında PTT Genel Müdürlüğü tarafından 100.000’er adet basılarak tedavüle sokuldu.

Özetle, pek çok uluslararası festivalde bir şekilde yollarımızın kesiştiği profesyonel uçurtmacı ile uzun yıllar sonra da olsa bazı projelerin tetiklenmesine olan katkıları dikkate değer.

Çin’li arkadaşım Liu Zhiping ile tanışmamın Dünya Uçurtma Başkenti olan Weifang’a İstanbul Uçurtmacılar Derneğinin 100×100 ebadında dökme demirden yapılmış plaketinin Dünya Uçurtma Meydanına çakılması ve Dünya Uçurtma Müzesine kendi yaptığım Türk Bayraklı Uçurtmanın sergi salonundaki vitrinlerinde 14 yıldır sergileniyor olması ve Uluslararası Uçurtma Federasyonu (Çin) Yönetim Kurulu Başkan Yardımcılığına seçilmiş olmam.

Malezya’lı arkadaşım Ahmed Mat Taib ile tanışmam hem Johor Uçurtma Müzesine (Johor Layang Layan Museum) Türk Bayrağı tasarımlı uçurtma hediye etmeme ve halen müzede sergilenmesine katkı sağladı, Ahmed vasıtası ile tanıştığım Malezya’lı uçurtmacıların İstanbul Uçurtma Müzesine oldukça değerli dev Malezya uçurtmalarını hediye etmesine vesile olması.

Hindistanlı Arkadaşlarım Muhamed Shair ve Abdulla Maliyekka ile tanışmam 2 tanesi Hindistan’ın Kerala şehrinde olmak üzere bazı ülkelerdeki uçurtma festivallerin katılmama vesile olması, İstanbul Uçurtma Koleksiyonuna dev bir uçurtma hediye etmeleri.

Japon arkadaşım Masaaki Modegi ve Sachiko Modegi ile tanışmış olmak ilerleyen yıllarda Tokyo Uçurtma Müzesinden yine arkadaşım Masami Fukuoka’nın 62 parçalık şahane bir Japon Uçurtma Koleksiyonunu İstanbul Uçurtma Müzesine hediye etmesi gibi pek çok proje ve katkıyı gördüm görmeye de devam ediyorum.

Uçurtma koleksiyonundaki ilk ürünler nasıl toplandı?

Mehmet Naci Aköz’ün anılarından;

1980 yılında başlayan uçurtma yapıp oyuncakçı ve kırtasiyecilere satma kararımın ardından bu işten

para kazanabileceğimi fark etmek beni çok mutlu etmişti. İlerleyen yıllarda tanıştığım uçurtma bayramları, yarışmaları, şenliklerinde çok sayıda uçurtma kupası ve çeşitli ödüller kazandım.

Ve akabinde bu işin geliştirilmesi için dünyanın diğer ülkelerindeki uçurtmacılara ulaşmamın yararlı olacağını düşündüm ve çeşitli yollarla elde ettiğim 26 ayrı uçurtma kurumuna 1986 yılında mektuplar yazdım (İnternetin olmadığı dönemde) ve hem kendimi hem de Türkiye’deki uçurtma kültürünü anlatmaya çalıştım.
Mektuplarıma ilk cevap Japonya Uçurtma Federasyonu Başkanı Masaaki Modegi’den geldi, yanındaki Japon uçurtma kataloğu ile birlikte. Daha sonra pek çok ülkeden çok sayıda ürünler gelmeye başladı. Bu parçalar ileride kurulacak Türkiye’nin ilk uçurtma müzesinin ilk ürünleriydi.

Japonya Uçurtma Federasyonu başkanı Masaaki Modegi ve eşi Japonya Uçurtma Müzesi müdürü Sachiko Modegi’yi tam 20 yıl sonra uçurtma festivali için Türkiye’ye getirdim.

Uçurtma Müzesinin kurulmasına sebep olan çeşitli ürünleri Türkiye’ye gönderen çok sayıdaki uçurtmacıyı farklı yıllarda projelendirdiğim uluslararası uçurtma festivalleri çerçevesinde Türkiye’ye getirme imkânım oldu.

2015 yılında ise Tokyo Uçurtma Müzesinden bay Masami Fukuoka Üsküdar Belediyesi Mehmet Naci Aköz Uçurtma Müzesine 27 uçurtma, çok sayıda festival afişi ve farklı uçurtma materyallerinden oluşan bir set armağan etmiştir, tüm bu ürünler uçurtma müzesinin sergi salonlarında ziyaretçilerini beklemektedir. (2024 yılında Japonya/Tokyo gezimde ziyaret ettiğim Bay Fukuoka’ya bizzat teşekkür ettim bu gezimi ise Tokyo ziyaretim başlığı ile ayrıca yazdım.)

Müze ne zaman kuruldu? Koleksiyondaki ürünler nasıl toplandı?

Uçurtma Müzesindeki koleksiyon içinde en çok Hindistan uçurtmaları bulunmaktadır.

Türkiye adına en çok Hindistan’daki uluslar arası uçurtma festivallerine katıldık, 2018 yılında da uzun bir uluslar arası uçurtma festivali için 11 günlüğüne yine Hindistan’a gideceğiz.

Hem uluslar arası uçurtma festivaline katılmak, hem de Ahmedabad uçurtma müzesini ziyaret ederek, inceleme, araştırma yapmak, bilgiler almak ve uçurtma müzemiz ile Ahmedabad uçurtma müzesi arasında ikili dostluk anlaşması imzalanmasını sağlayacağız. […]

MEHMET NACİ AKÖZ UÇURTMANIN PEŞİNDE DÜNYAYI GEZİYOR

MALEZYA’NIN JOHOR KENTİ LAYANG LAYANG UÇURTMA MÜZESİ ve UÇURTMACILAR ŞEHRİ KELANTAN’DAYIM

Bugüne kadar 30’a yakın ülke ve onlarca şehir gördüm, bunların çoğuna uçurtma peşinde koştururken gittim, işte bunlardan birisi de 2013 yılında ilk kez gittiğim Malezya’nın Johor ve Kelantan şehirleriydi.
Dünyanın önemli uçurtma müzelerinden birisi olan ve Johor Belediyesi tarafından kurulan Layang Layang Kite Museum (Johor Uçurtma Müzesi) görmeyi en çok istediğim uçurtma müzelerinden birisiydi.
Türkiye İhracatçılar Birliği (TİM) nin organizasyonunda Malezya – Türk İşadamları heyetiyle yapılacak bir toplantı nedeniyle 2013 Aralık ayında Malezya’nın başkenti Kuala Lumpur’a gittim. Yurtdışına hangi sebeple olursa olsun, her çıktığımda mutlaka o ülkenin uçurtmacıları ile bağlantı kurmak ve kendilerini ziyaret etmek için önceden gerekli görüşmeleri ve hazırlıkları yaparak ziyaretimi daha verimli hale getirmeye çalışıyorum.
Bu kez de öyle oldu, önce Johor uçurtma müzesi yetkilileri ile temasa geçerek gerekli bilgilendirmeleri yaptım, daha sonra önce Kuala Lumpur Başkonsolosluğumuzu, ardından Kuala Lumpur’daki Türk İşadamları Derneğini arayarak şoförlü bir araç desteği istedim ve bu talebim olumlu bir şekilde neticelendi.
Kuala Lumpur’a geldiğimde gece 01.30’du, şoför arkadaş Ahmet’le tanışıp hemen Johor için yola çıktık. (Ankara-İstanbul arası bir yol) sabah saatlerinde müzeye ulaştık, ilgililerle görüşüp müzeyi gezdim. Johor Belediyesi tarafından açılan ve yönetilen müzenin yöneticisi arkadaşım Ahmet Mat Taib’den müze ve koleksiyon ile ilgili oldukça detaylı bilgiler aldım, fotoğraf ve videolar çektim, Malezya uçurtma kültürü hakkında uzunca sohbet ettik. Daha sonra müzenin atölye bölümüne geçerek bir tane Türk Bayrağı tasarımlı yıldız model uçurtma yaparak müzeye hediye ettim. (Şu an Layang Layang Johor Uçurtma Müzesinde sergileniyor)
Yaklaşık üç saatlik ziyaret sonrası kendilerine, geleneksel Malezya uçurtmalarından satın almak istediğimi bu konuda beni yönlendirmelerini istedim. Johor kentinde geleneksel uçurtmaları bulamayacağımı bunun için Kelantan’a gitmem gerektiğini söylediler. (İstanbul-Erzurum arası bir yol) kısa bir değerlendirme sonrası Kelantan’a yola çıktım. Müzeden ayrılırken iki tane uçurtma ve bir tane de Malezya uçurtma kültürü, tarihi ve modellerini anlatan uçurtma kataloğu hediye edildi.
Johor’dan yola çıktıktan 9 saat sonra Kelantan’a ulaştık. İsmen tanıdığım ve “Çok iyi uçurtma ustası” olarak önerilen Bay Kalimi’nin dükkânının önündeydik. Tanışma faslından sonra ben Türk modeli uçurtmaların yapımını kendisine uygulamalı olarak gösterdim, Kalimi’de geleneksel Malezya uçurtmalarının yapımını uygulamalı olarak bana anlattı, uçurtmanın çiçek desenlerinden bir tanesini keserek elimi bulaştırmış oldum.
Workshop çalışması bittikten sonra tamamı geleneksel Malezya uçurtması olan 12 adet uçurtma aldım, 3 tane de kendisi hediye etti, oldukça ilkel bir paketleme yaparak oradan ayrıldık. Ancak şoförüm Ahmet’in uyarısı ile araçla Kuala Lumpur’a gitmem halinde uçağı kaçırabileceğimi fark ettim ve Kelantan’dan iç hatlar uçağına binerek direk Kuala Lumpur’a uçtum ve ucu ucuna uçağıma yetiştim.

Tüm bunları sıfır İngilizcem, ancak iyi derece beden dilimle gerçekleştirmiş olmam da ayrı bir ilginçlikti
İstanbul’a döndüğümde gerçekten çok yorulmuş, çok sıkıntı çekmiş, çok da para harcamış olmama rağmen, müzeye kazandırdığım 12 geleneksel Malezya uçurtmasını her gördüğümde “İyi ki Malezya’ya gitmişim, iyi ki o sıkıntılara katlanmışım” diyorum
Geleneksel Malezya uçurtma kültürünün en güzel örneklerini Türkiye’de görebileceğiniz tek yer Üsküdar’daki uçurtma müzesidir. Uçurtma müzesi videolarını www.ucurtma.tv de izleyebilirsiniz.